Premenstruel sendrom veya PMS adetten 2 hafta önceden baslayan fiziksel ve ruhsal semptomların hepsine birden verilen genel addır. Bu semptomlar genellikle adetin http://www.hamilemiyim.net/ baslaması ile birlikte geçmeye baslar ve adetin bitmesiyle son bulur. Yaklasık kadıinlarin hepsi premenstruel semptomlardan birkaçını birden yasamaktadır. Her kadında semptomlar farklı farklıdır. Fakat en sık görülenler sunlardır:
- Duygusal dalgalanmalar
- Kendini depresif hissetme, huzursuzluk veya sinirlilik
- Mutsuzluk, endiseli olma durumu
- Yorgunluk veya uyku kalitesinde bozulma
- Basagrıları
- İstah degisiklikleri ve as erme
- Sakarlık
- Su tutulumu ve siskinlik hissi
- Saç ve ciltte degisiklikler
- Agrılı ve hassas memeler
Kadınların çogunda semptomların hepsi birden bulunmaz, sadece bazıları mevcuttur. Bazen bu semptomlar her ay aynıdır bazı aylarda degisebilir. PMS kadınların 5-10% ‘unun günlük yasamlarını kötü yönde etkilemektedir. PMS genellikle menopozdan sonra geçer.
PMS’nin nedenleri nelerdir?
PMS’nin nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak bir veya birkaç faktöre baglı olabilir:
Hormon düzeylerindeki degisimler:
Östrojen ve progesterone düzeyleri bir menstrual siklus ( adetinizin ilk gününden bir sonraki adet baslangicina kadar geçen süre) boyunca dogal olarak degismektedir. PMS semptomlari bu hormonlarin dönemsel dalgalanmalariyla iliskili olabilir. Dogum kontrol hapi kullanan kadinlar PMS’den daha az etkilenmektedir.
Kilo ve egzersiz
Arastirmalar, obez- vücut kitleindeksi (BMI) >30 – ve egzersiz yapmayan kadinlarda daha sik PMS’e rastlandigini göstermektedir. Tuz orani fazla yiyeceklerin (cips, konserve gida ve fast food) , alkolun, kafeinli içeceklerin ruh durumu ve enerji düzeylerinde degisiklikler yaptigi gösterilmistir.
Stress
Bazi kadinlar stresli olduklari zaman PMS’nin daha çok kötülestigini tespit etmislerdir.
PMS olup olmadigimi nasil anlarim?
PMS için özel bir test yoktur. Eger her ay bu semptomlari yasiyor iseniz ve bunlarla bas etmek size zor geliyor ise mutlaka bir kadin dogum uzmanina basvurun. Doktorunuz veya hemsire size bir günlük tutmanizi isteyecek ve bu semptomlari izlemek için bir çizelge verecektir. Daha sonra doktorunuz bu çizelgeye bakip PMS’ye uyup uymadiginizi gözden geçirecektir.
Tedavi seçeneklerim nelerdir?
Semptomlariniz ile bas etmenin çok çesitli yollari vardir. Doktorunuz size bu seçenekler hakkinda ayrintili bilgi verir. Hangi yöntemi seçerseniz seçin semptomlariniz için en az 2-3 ay çizelge tutmaya devam etmeniz önerilecektir. Bu sayede tedavinin ise yarayip yaramadigini göreceksiniz.
- Yasam seklini degistirin
- Daha çok egzersiz yapin
- Dengeli ve saglikli beslenin – seker, tuz, alkol ve kafeini azaltin, daha çok sebze ve meyve yiyin. Tam kepekli bugday ekmegi,tam tahilli kahvalti gevregi,kahverengi pirinç, kepekli spagetti, findik, ceviz ve çekirdek yiyin. Yagsiz et, tavuk ve balik yemeye çalisin.
- Stresi azaltmak için yöntemler bulun.
- Güvendiginiz biriyle konusun.
Psikolojik destek ve tedavi
Ilaç tedavisi ,Antidepresan, Dogum kontrol Hapi, Danazol
GnRH (gonadotrophin-releasing hormon) analoglari: sadece çok siddetli PMS ve diger tedavi seçeneklerinin ise yaramadigi durumlarda kullanilmalidir. Bu ilaçlar geçici menopoza sokarak yumurtlamanizi ve adet olmanizi engeller .
Destekleyici tedavi
BAzi destekleyici tedaviler bir veya iki semptomun düzelmesine yardimci olabilir. Kalsiyum, vitamin-D, magnezyum veya agnus castus( hayit meyvesi) yardimci olabilir. Evening primrose yagi ( çuha çiçegi yagi) memede hassasiyeti azaltabilir.Bazi kadinlar B6 vitamininnden yarar gördügünü söylemektedir.
Cerrahi
Yumurtaliklarinve rahmin alinmasi snucu menopoza girilir ve PMS semptomlari geçer. Bu majör bir ameliyattir. Doktorunuz ancak çok siddetli sikayetleriniz var ve hiçbir tedaviden yarar göremediginiz bir durumda bunu size önerebilir.