Vajinit (mantar)

Vajinit

Vajinada meydana gelen enfeksiyonsu hastalıklara verilen isim olan Vajinit, hemen hemen bütün bayanların yaşamları boyunca en az 1 kez karşılaştıkları bir sorundur. Mantar, parazit veya bakteriler nedeniyle oluşabilen ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen Vajinitler, üreme çağındaki bayanlarda dış genital bölge de görülür.

Dış genital bölge cilt yapısından dolayı bu tür sorunların görüldüğü bir alandır. Örnek olarak, cinsel yolla bulaşan hastalıkların çok önemli bir bölümü bu bölgede ilk belirtileri görülür. Ayrıca dış genital bölge boşaltım sistemine olan yakınlığı nedeniyle mikrobik enfeksiyonlara ve çeşitli tahrişlere açıktır.

Vajinit Çeşitleri: Mantar, parazit ve bakteri nedenli vajinitler.

Mantar Enfeksiyonu (vajinit) Candida Albicans ve Torulopsis Glabrata adında 2 mantar türünden türeyen vajinit türüdür. Hastalığın belirtileri; vulva yani genital bölgenin dış kısmı ve vajinada aşırı yoğun kaşıntı ve peynir kesiği şeklinde beyaz kokusuz akıntı olarak görülür. Akıntı çok yoğun olabilir. Dış genital bölgede enfeksiyona ve kaşıntıya bağlı olarak kızarıklıkla birlikte ödem oluşabilir.

Bazen kaşınmanın yarattığı tahriş, idrar ihtiyacı giderirken yanmaya yol açar. Vajinal mantar enfeksiyonları, ileri dönemlerde ilişkiye girme esnasında ağrıya bile neden olabilmektedirler. Bu enfeksiyonun sonucu oluşan kaşıntının şiddeti geceleri ve sıcak havalarda artar.

Hastaların birçoğunun dış genital organlarında yanma görülür. Vulva ve vajinada kızarıklık ve şişlik oluşmakla beraber kaşımaya bağlı olarak vulva derisinde soyulmalar ve küçük kanamalar da yaşanabilir. Vajina duvarında mantar plakları bulunabilir. Mantar şikayetiyle başvuran hastaya kolay tanı konulur. Nadiren, vajinal salgı örneklerinde mantarı görmek ve kültür almak gerekebilir. Bazen hiçbir şikâyeti olmayan birinde de mantara rastlanabilir. Bu durumda bazı doktorlar tedavi önerirken, bazıları da sıkıntı yaratmayan mantarlarda ilaçla tedaviye gerek olmadığı görüşündedir. Hangi yaklaşımın doğru olduğu konusunda netlik olmamakla birlikte, mantarların hiçbir belirti vermeden yıllarca vajinada yaşayabildiği bilinmektedir.

Vajinal mantar enfeksiyonuna yol açan mantarlar genellikle bulaşıcı değildir. Bayanların kendi vajinasında bulunan maya hücreleri, çeşitli nedenlerle (sıcak vs.) aktif hale gelip enfeksiyon yaratabilirler. Bu sebeple cinsel yolla bulaşan hastalıklar kapsamında girmezler. Cinsel yaşamı olmayanlarda ve küçük çocuklarda bile mantar enfeksiyonu görülebilmektedir. Enfeksiyonun tedavisinde fitil veya kremle ya da hapla tedavi tercih edilir. Sık geçirilen enfeksiyonlar hariç, eş tedavisi yapılması zorunlu değildir. Tedavi süresince çamaşırların pamuklu olması, kaynatılarak yıkanması ve buharlı ütü ile ütülenmesi, dar giysilerden kaçınılması, vajinanın su ile yıkanmaması, bunun yerine nötr pH derecelerine sahip ve bu amaçla üretilmiş sıvı sabunların kullanılması tedaviyi kolaylaştırır.

Mantar Enfeksiyonunu Çoğaltan Etmenler:

Antibiyotikler :Bayanların %75’ini etkileyen mantar enfeksiyonları, antibiyotiklerin güçlü etkilerinden dolayı, vajinanın normal pH dengesini bozarak mantar enfeksiyonu için ortam hazırlarlar. Daha çok penisilin ve tetrasiklin türü antibiyotikler vajinanın pH dengesini bozar.

Gebelik : Daha çok, hamilelerde son 3 aylık dönemde hücresel bağışıklığın azalması, mantar oluşumunu kolaylaştırabilir. Gebenin kanında östrojen ve progesteron miktarının artması vajinada glikojen miktarının artmasına neden olur. Bu da mantar oluşumu için uygun ortam yaratır.

Doğum kontrol hapları : Eski tip yüksek dozlu oral kontraseptiflerin mantar oluşumunu hızlandırdığı saptanmıştır. Günümüzdeki düşük dozlu oral kontraseptiflerde bu risk yok denecek kadar azdır.

Şeker hastalığı : Kan şeker düzeylerinin dengesiz olduğu diyabette idrar ve vajinal salgılarda şeker düzeyleri çoğalır, bu da mantar enfeksiyonun çoğaltan etmenlerdendir.

Bağışıklık sistemindeki sorunlar : Kullanılan ilaçlar veya hastalıklar nedenhyle vücudun savunma mekanizması baskılandığından mantar için uygun ortam oluşur.

Hormon ilaçları kullanımı : Östrojen ve progesteron içeren çeşitli ilaçların alımı vajinal mantar oluşumuna neden olabilir.

Naylon cinsi giysiler : Özellikle kilosu fazla olan kadınlarda giyilen sentetik iç çamaşırları, genital bölgede sıcaklık ve nem artışına neden olur. Bilindiği gibi su ortamlar mantarların üremesi için idealdir. Bu ortamda gelişen enfeksiyon, tekrarlama ve kronikleşme eğilimindedir.

Kullanılan Alerjik ürünler : Renkli tuvalet kağıtları, çeşitli parfümler, yüzme havuzunda kulanılan ilaçlar, aybaşı döneminde kullanılan tampon ve pedler mantar a neden olabilirler. Alerjik zemin üzerinde ise daha sonra mantar enfeksiyonu gelişebilir. Ayrıca, metabolik hastalıklar, aşırı şişmanlık, hijyen kurallarına uymamak da mantar enfeksiyonunu tetikler.

Mantar enfeksiyonu yaşıyorsanız, genital bölgenizin hijyen uygulamalarını gözden geçirin Vajinanın iç kısmını yıkamaya yönelik üretilen hijyen ürünleri kullanmayın. Vajina zaten kendini sürekli yenileyen ve dezenfekte eden bir organdır. Bu ürünler vajinanın doğal ortamının bozulmasına neden olabilir.

Bir müddet vajinal tampon kullanımına ara verin, ped kullanın. Genital sprey, genital parfüm, parfüm katkılı ped ve tampon, ilişkiye girerken parfümlü prezervatif kullanımı vb. alerji yapabilecek uygulamalardan vazgeçin. Genital bölgenin temizliğinde kullandığınız sabunu değiştirin. Vücudunuzda kullanılan sabunu genital bölgenizde kullanmayın, bunun yerine dış genital bölge temizliğine uygun ürünlerle temizlik yapın. İç çamaşırınızı günlük değiştirin ve pamuklu iç çamaşırları kullanın. Genital bölgenin kuru ve nemden uzak olmasına dikkat edin.

Genital bölgedeki kaşıntının tespiti ve tedavisi için en kısa zamanda doktora gidin. Çünkü sürekli kaşıntı tahrişi artırır, tahriş daha çok kaşındırır ve acı vermeye başlar. Dar kıyafetler ve iç çamaşırı kullanmaktan vazgeçin.

Trikomonas enfeksiyonu :

Yani Parazit enfeksiyonu, Trichomonas Vaginalis adlı parazitin neden olduğu bir genital bölge enfeksiyonudur. Kendi kuyruklarıyla hareket ederek, vajinada kolaylıkla ürerler. Bayanlarda daha çok vajinada görüldüğü gibi, rahim ağzı ve mesanede de görülebilir. Vajinal enfeksiyonların %25’ini oluşturan bu mikroskobik parazitin cinsel yolla bulaştığı görülmüştür. Çoğunlukla, ortak kullanılan tuvaletlerden, havlulardan ve iç çamaşırlardan, havuzdan da bulaştığı düşünülmektedir. Enfeksiyondan korunmada cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma tedbirleri uygulamak gerekir. Ortak kullanılan WC lerde dikkatli olmak, iç çamaşır ve havlu gibi özel eşyaları hiç kimseyle paylaşmamak ve temiz olduğundan emin olunmayan ve ilaçlanmamış havuzlara girmemek gerekmlidir.

Trichomonas enfeksiyonun en önemli belirtisi, vajinada kokulu, sarı, köpüklü, yoğun miktarda akıntıdır. Vulva ve vajinal kaşıntı, yanma hissi, cinsel ilişki sonrası görülen hafif, vajinal kanamalar sıklıkla karşılaşılan yakınmalardır. Doktor tarafından vajinal akıntının direkt mikroskobik incelenmesinde parazitin görülmesi ile tanı konulabilir. Gebelikte, gebelik kesesinin erken açılmasına, erken doğuma, düşük ağırlıklı bebek doğumuna, hatta annede ateşle seyreden enfeksiyon hastalıklarına dahi neden olabilir. Doğum sırasında bebeğe bulaşma riski de vardır.

Trikomonas enfeksiyonu herzaman belirti vermeyez. Mantarın tam tersine hiçbir şikâyeti olmayan bir bayanın muayenesinde tesadüfen de saptanabilir. Hemen tedavi uygulanması gerekir. Çünki bu enfeksiyonun cinsel ilişki yoluyla bulaşabilmesidir. Trikomonas vajiniti cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubundadır. Bu nedenle eşlerin de tedavi edilmesi gerekir. Trikomonas enfeksiyonu taşıyan bir erkek genellikle hiçbir hastalık belirtisi göstermez ve tek bir ilişkiyle bile enfeksiyonu eşine kolaylıkla bulaştırabilir Trikomonas enfeksiyonu tedavisi mutlaka kadın doğum uzmanı tarafından uygulanmalıdır.

Gardnerella vajinal enfeksiyonu (Bakteriyel vaginosis)

Bu vajinit türü vajinanın normal florasının doğal bileşeni olan ve vajinayı enfeksiyonlara karşı koruyan laktobasil bakterilerinin sayıca azalması olarak tanımlanabilir. Ayrıca Gardnerella Vaginalis olmak üzere diğer bazı zararlı bakterilerin çoğalması anlamına gelir. Flora, vücudun bağırsak, ağız, burun, vajinabölgelerindeki ortamlara zarar vermeden ve hatta bazı önemli işlevleri yerine getirmek için bulunan bakterilerdir. Gardnerella vajinada laktobasiller sayıca normal olduğu sürece çoğalma gücüne sahip değildir. Vajinanın doğal bakteriyel ortamını oluşturan laktobasillerin sayıca azalmasına neden olan etkenler tam olarak bilinmemekle birlikte sık cinsel ilişki, vajinanın içinin yıkanması gibi etkenlerin laktobasillerin azalmasında önemli rolü olduğu düşünülmektedir.

Enfeksiyona bağlı olmayan vajinit (atrofik vajinit) Vajinanın doğal ortamını oluşturan laktobasil adlı bakteriler, östrojen hormonunun etkisiyle vajinada yeterli miktarda bulunurlar. Östrojen hormonu ayrıca vajina dokusunun sağlamlığını sağlar. Östrojen herhangi bir nedenle azaldığında vajina dokusunun incelmesi (atrofi) ve laktobasillerin azalması tek başına akıntı nedeni olabilir. Vajinanın incelmesi, ilişkide ağrı ve kanamaya da yol açabilir.